سیما پرواز جام جم

استان اردبیل

استان‌ اردبيل‌ با 18050 كيلومتر مربع‌ وسعت‌ در شمال‌ غرب‌ فلات‌ ايران‌ قرار دارد . اردبيل ‌، خلخال ‌، مشكين‌ شهر ، گرمي ‌، بيله‌سوار و پارس‌آباد از شهرهاي‌ مهم‌ استان‌ و شهر تاريخي‌ و مذهبي‌ اردبيل ‌، مركز آن‌ است ‌. از استان‌ اردبيل‌ ۵/282 كيلومتر با جمهوري‌ آذربايجان‌ مرز مشترك‌ دارند . در 159 كيلومتر از مرز مشترك‌ رودهاي‌ ارس‌ و بالهارود جريان‌ دارند . دو نقطه‌ اصلاندوز و بيله‌ سوار مغان‌ با جمهوري‌ آذربايجان‌ ارتباط‌ زميني‌ دارد . محور اردبيل‌ - آستارا (گردنه‌ حيران‌) نزديكترين‌ راه‌ ارتباطي‌ استان‌ با مركز كشور است ‌. اين‌ راه‌ شهرستان‌هاي‌ استان‌ اردبيل‌ را از راه‌ رشت‌ و قزوين‌ به ‌تهران‌ وصل‌ مي‌كند . قله‌ سبلان‌ با 4811 متر ارتفاع‌ بلندترين‌ نقطه‌ اين‌ استان‌ است‌ و در شمال‌ غربي‌ شهرستان‌ اردبيل‌ واقع‌ شده‌ است‌ . استان‌ اردبيل‌ در سال‌ 1375 حدود 011/168/1 نفر جمعيت‌ داشته‌ است‌ كه‌ 7/48 درصد آن‌ شهرنشين ‌، 1/۵1درصد آن‌ روستانشين‌ و 2/2 درصد ديگر آن‌ غير ساكن‌ و عشاير بوده‌اند . تاريخ‌ استان‌ اردبيل‌ با تاريخ‌ سرزمين‌ آذربايجان‌ در آميخته‌ است ‌. بسياري‌ از مورخان‌ اسلامي ‌بناي‌ شهر اردبيل‌ را به‌ فيروز پادشاه‌ ساساني‌ (489 - 457 م‌) نسبت‌ مي‌دهند و بر همين‌ اساس‌ شهر اردبيل‌ بيش ‌از 1500 سال‌ قدمت‌ تاريخي‌ دارد . اردبيل‌ در زمان‌ هخامنشيان‌ اهميت‌ سياسي‌ و نظامي‌ مهمي‌ داشت‌ و مركز استقرار اردوي‌ ايران‌ جهت‌ حفظ‌ و نگهداري‌ مرزهاي‌ شمالي‌ ايران‌ بود . به‌ روايت‌ اوستا ، زردشت‌ پيامبر ايراني‌ در كنار رود «دائي‌يتا» كه‌ امروزه‌ ارس‌ ناميده‌ مي‌شود به‌ دنيا آمده‌ و كتاب‌ خود را در كوهستان‌ سبلان‌ تحرير كرده‌ و براي‌ ترويج‌ دين‌ خود به‌ شهر اردبيل‌ روي‌ آورده‌ است ‌. در زمان‌ حمله‌ عرب‌ها به‌ ايران‌ (22 هجري‌ قمري‌) اردبيل‌ بزرگترين‌ شهر آذربايجان‌ بود كه‌ به‌ دست‌ سپاهيان‌ اسلام‌ افتاد . بين‌ سال‌هاي‌ 267 تا 317 ه. ق‌ اين‌ شهر مركز حكمراني‌ طايفه‌ بني‌ ساج‌ بود كه‌ حكومت‌ را از مراغه‌ به‌ اردبيل‌ انتقال‌ داده‌ بودند . اردبيل‌ تا حمله‌ مغول‌ مركز حكومت‌ آذربايجان‌ بود . شاه‌ اسماعيل‌ براي‌ تشكيل‌حكومت‌ واحد ايراني‌ از اردبيل‌ قيام‌ كرد و تبريز را در سال‌ 906 ه.ق‌ پايتخت‌ رسمي‌ ايران‌ قرار داد . در دوره ‌صفوي‌ اردبيل‌ از لحاظ‌ سياسي‌ و اقتصادي‌ سرآمد شهرهاي‌ ايران‌ بود . اين‌ شهر در مسير شاهراه‌ تجاري‌ ايران‌ و اروپا قرار داشت‌ و ابريشم‌ و مال‌ التجاره‌ وارده‌ از گيلان‌ از طريق‌ اردبيل‌ به‌ اروپا صادر مي‌شد . علاوه‌ بر اهميت‌ جاذبه‌هاي‌ طبيعي‌ و تاريخي‌ كه‌ زمينه‌ مناسبي‌ را براي‌ توسعه‌ اقتصادي‌ - اجتماعي‌ استان ‌اردبيل‌ فراهم‌ آورده‌اند ، موقعيت‌ استراتژيك‌ اين‌ استان‌ بويژه‌ از نظر توريسم‌ عبوري‌ و بازرگاني ‌، اين‌ شهر را در اهميت‌ درجه‌ اول‌ قرار داده‌ است ‌. گرايش‌هاي‌ قومي‌ و فرهنگي‌ اخير كه‌ مابين‌ آذربايجان‌ ايران‌ و جمهوري ‌آذربايجان‌ بوجود آمده‌ جريان‌ توريستي‌ دائمي‌ مابين‌ اين‌ جمهوري‌ و استان‌ اردبيل‌ را گسترش‌ داده‌ است‌ . شهرستان‌ اردبيل‌ از ارتفاعات‌ كوهستان‌هاي‌ سبلان‌ ، طالش‌ و بزغوش ‌، متأثر است ‌. بيشتر نواحي‌ اردبيل‌ بيش‌ از 3 هزار متر از سطح‌ دريا ارتفاع‌ دارد . قله‌ سبلان‌ با ارتفاع‌ 4811 متر در شمال‌ غربي ‌اين‌ شهرستان‌ واقع‌ شده‌ و در اعتدال‌ هواي‌ آن‌ نقش‌ عمده‌اي‌ دارد . شهرستان‌ اردبيل‌ از مناطق‌ سردسير ايران‌ است ‌و بين‌ ۵ تا 8 ماه‌ در سال‌ سرد است‌ . زمستان‌هاي‌ بسيار سرد و تابستان‌هاي‌ معتدل‌ از ويژگي‌هاي‌ آب‌ و هوائي‌ اردبيل‌ است .‌

استان چهارمحال و بختیاری

استان‌ چهارمحال‌ و بختياري‌ با 28559 كيلومتر مربع‌ وسعت‌ و در قلمرو مركزي‌ رشته‌ كوههاي‌ زاگرس ‌بين‌ پيشكوه هاي‌ داخلي‌ و استان‌ اصفهان‌ استقرار يافته‌ است ‌. اردل‌ ، بروجن ‌، شهركرد ، فارسان‌ و لردگان‌ 5 شهرستان‌ اين‌ استان‌ مي‌باشند . شهركرد مركز استان‌ چهارمحال‌ و بختياري‌ است ‌. استان‌ چهارمحال‌ و بختياري‌ در سال‌ 1375 حدود 761168 نفر جمعيت‌ داشته‌ است‌ كه‌ 45 درصد آن‌ شهر نشين‌ ، 8/54 درصد روستانشين‌ و بقيه‌ غير ساكن‌ (كوچ‌ رو) بوده‌ است ‌. نسبت‌ جنسي‌ جمعيت‌ استان‌ 102 نفر مي‌باشد . تاريخ‌ سرزمين‌ چهارمحال‌ و بختياري‌ با تاريخ‌ ايل‌ بختياري‌ در هم‌ آميخته‌ است ‌. بختياري‌ها شاخه‌اي‌ از طوايف‌ لر هستند كه‌ در تاريخ‌ ايران‌ به‌ «لر بزرگ‌» مشهور شده‌اند . ايل‌ بختياري‌ به‌ دو دسته‌ بزرگ‌ هفت‌ لنگ‌ و چهار لنگ‌ تقسيم‌ مي‌شود . قلمرو تابستاني‌ يا ييلاقي‌ چهار لنگ‌ها در شمال‌ منطقه‌ و هفت‌ لنگ‌ها در جنوب‌ آن ‌واقع‌ است ‌. منطقه‌ بختياري‌ گاهي‌ جزء استان‌ فارس‌ و زماني‌ جزء حكومت‌ خوزستان‌ بود . حيات‌ عشايري‌ بختياري‌ها و ويژگي‌هاي‌ ناشي‌ از اين‌ نوع‌ زندگي‌ اجتماعي‌ باعث‌ شده‌ است‌ كه‌ آثار تاريخي ‌و باستاني‌ اندكي‌ در استان‌ بوجود آيد ، ولي‌ زيبايي‌هاي‌ طبيعي‌ آن‌ كم‌ نظير و جالب‌ توجه‌ است ‌، بطوريكه‌ هر بيننده‌اي‌ را مجذوب‌ مي‌سازد . تالاب‌هاي‌ دل‌انگيز و زيبا ، تفرجگاههاي‌ مصفا ، حواشي‌ سرسبز رودخانه‌ها ، گلزارهاي‌ بي‌ نظير ، چشمه‌هاي‌ آبگرم‌ و معدني ‌، آبشارهاي‌ فرحبخش‌ ، ارتفاعات‌ بلند ، برف‌ فراوان‌ زمستان‌ و دهها عنصر طبيعي‌ ديگر ، جلوه‌هاي‌ بسيار زيبا و ديدني‌ فراهم‌ آورده‌ و زمينه‌هاي‌ مساعدي‌ را براي‌ بهره‌ برداري‌هاي ‌گردشگاهي‌ و ورزش‌هاي‌ زمستاني‌ بوجود آورده‌ است‌ . استان‌ چهار محال‌ و بختياري‌ از لحاظ‌ آداب‌ و رسوم‌ و كنش‌هاي‌ فرهنگي‌ يكي‌ از جالب‌ترين‌ مناطق‌ عشايري ‌ايران‌ است ‌. مراسم‌ ويژه‌ عشايري‌ در ارتباط‌ با زندگي‌ كوچ‌ و كوچ‌ نشيني ‌، انجام‌ مراسم‌ ويژه‌ در اعياد ملي‌ و مذهبي ‌، نحوه‌ ازدواج‌ و همسرگزيني‌ ، چگونگي‌ انجام‌ سوگ‌ها و عزاهاي‌ خصوصي‌ و مذهبي ‌، موسيقي‌ و رقص ‌بومي ‌، نوع‌ پوشش‌ زنان‌ و مردان‌ و ... از جمله‌ جاذبه‌هاي‌ فرهنگي‌ منطقه‌ محسوب‌ مي‌شوند . استان‌ چهارمحال‌ و بختياري‌ در ناحيه‌ مركزي‌ سلسله‌ جبال‌ زاگرس‌ كه‌ از شمال‌ غربي‌ به‌ جنوب‌ شرقي‌ امتداد دارد واقع‌ شده‌ است ‌. بلندترين‌ استان‌ در ناحيه‌ غربي‌ با 4548 متر ارتفاع‌ در قله‌ زردكوه‌ بختياري‌ و پست‌ترين‌ نقطه‌ آن‌ در ناحيه‌ شرقي ‌چهارمحال‌ است‌ . كوههاي‌ استان‌ سرچشمه‌ اصلي‌ رودخانه‌هاي‌ دائمي‌ زاينده‌ رود و كارون‌ و در سراسر سال‌ پوشيده‌ از برف‌ هستند و جزو حوزه‌هاي‌ آبگير دائمي‌ ايران‌ به‌ شمار مي‌روند . به‌ دليل‌ شيب‌ ارتفاعات‌ بختياري ‌كه‌ از شمال‌ غربي‌ به‌ جنوب‌ شرقي‌ كشيده‌ شده‌اند ، همچنين‌ به‌ دليل‌ بلندي‌ عوارض‌ طبيعي ‌، موقعيت‌ جغرافيايي ‌و توپوگرافي ‌، آب‌ و هواي‌ استان‌ نسبتاً سرد است ‌. در ارتفاعات‌ بالاي‌ 2000 متر كه‌ مساحت‌ عمده‌ استان‌ را در برمي‌گيرد ريزش‌ برف‌ و باران‌ از اواسط‌ پاييز تا فروردين‌ ادامه‌ دارد ، ولي‌ در مناطق‌ پست‌ با بيش‌ از 40 درجه‌ حرارت‌ در تابستان ‌، حجم‌ نزولات‌ جوي‌ كمتر است‌ . فصل‌ سرما از اواسط‌ آبان‌ آغاز و 4 تا 5 ماه‌ ادامه‌ پيدا مي‌يابد . سردترين‌ ماههاي‌ سال‌ ، دي‌ و بهمن‌ است ‌. متوسط‌ درجه‌ حرارت‌ استان‌ 3/10+ درجه‌ سانتي‌گراد ، حداكثر مطلق‌ درجه‌ حرارت‌ 2/35+ و حداقل‌ مطلق‌ آن‌ 6/15- درجه‌ سانتي‌گراد مي‌باشد . ميزان‌ بارندگي‌ سالانه ‌426 ميلي‌متر و تعداد روزهاي‌ يخبندان‌ 127 روز است ‌. از ارديبهشت‌ تا آبان‌ جزو ماههاي‌ خشك‌ و ماههاي‌ آذر ، دي ‌، بهمن‌ و اسفند جزو ماههاي‌ يخبندان‌ به‌ شمار مي‌رود .

استان اصفهان

استان سمنان

استان‌ سمنان‌ با 95815 كيلومتر مربع‌ وسعت‌ در شرق‌ استان‌ تهران‌ قرار دارد . سمنان ‌، شاهرود ، دامغان‌ و گرمسار چهار شهر معروف‌ اين‌ استان‌ مي‌باشند . استان ‌سمنان‌ در دامنه‌هاي‌ جنوبي‌ سلسله‌ جبال‌ البرز واقع‌ شده‌ كه‌ ارتفاع‌ آن‌ از شمال‌ به‌ جنوب‌ كاهش‌ مي‌يابد و به ‌دشت‌ كوير منتهي‌ مي‌شود . اين‌ استان‌ به‌ دو بخش‌ كوهستاني‌ و دشت‌هاي‌ پايكوهي‌ تقسيم‌ مي‌شود . نواحي ‌كوهستاني‌ آن‌ توان‌هاي‌ معدني‌ و گردشگاهي‌ مناسبي‌ دارد و دشت‌هاي‌ پايكوهي‌ آن‌ نيز شهرهاي‌ بسيار قديمي ‌ايران‌ را در ميان‌ خود جاي‌ داده‌ است ‌. استان‌ سمنان‌ در سال‌ 1370 حدود 457 هزار نفر جمعيت‌ داشته ‌است‌ كه‌ 1/61 درصد آن‌ شهرنشين‌ و ۴/38 درصد آن‌ روستانشين‌ بوده‌ است ‌. شهر سمنان‌ مركز استان‌ سمنان‌ و شهر شاهرود از نظر جمعيت‌ بزرگترين‌ شهر استان‌ است ‌. نسبت‌ جنسي‌ جمعيت‌ استان‌ 105 مي‌باشد . استان‌ سمنان‌ از يادگارهاي‌ تقسيمات‌ شانزده‌ گانه‌ اوستايي‌ دوران‌ باستان‌ است ‌. در تمام‌ دوره ‌مادها و هخامنشيان‌ جزو ايالت‌ بزرگ‌ پارت‌ يا پرتو به‌ شمار مي‌رفت‌ و در زمان‌ ساسانيان‌ نيز اهميت‌ ويژه‌اي‌ داشته‌ است‌ . ناحيه‌ سمنان‌ در دوره‌هاي‌ بعد از اسلام‌ جزو سرزمين‌ تاريخي‌ قومس‌ (كومش‌) به‌ شمار مي‌آمد اين‌ استان‌ با قدمتي‌ بيش‌ از دو هزار سال ‌، بستر جنگ‌ها ، شكست‌ها و پيروزي‌هاي‌ بي‌شماري‌ بوده‌ است ‌. جاده‌ ابريشم‌ از وسط‌ استان‌ سمنان‌ عبور مي‌كرده‌ است‌ و آثار متعدد تاريخي‌ از جمله‌ كاخ‌ها ، عمارات ‌، قلعه‌ها ، كاروانسراها ، آب‌ انبارها ، برج‌ها و باروها و ... در اين‌ استان‌ به‌ جا مانده‌اند . كاخ‌هاي‌ آغا محمد خان‌ و فتحعلي‌ شاه در دامغان‌ ، قصرهاي‌ شاه‌ عباس‌ ، عين‌الرشيد و حرمسراي‌ سلطنتي‌ در گرمسار ، عمارت‌ دختر ناصرالدين‌ شاه‌ در دامغان‌ قلعه‌هاي‌ سارو ، كوشمغان‌ و پاچنار در سمنان‌ ، قلعه‌هاي‌ لاسگرد و بنكوه‌ در گرمسار و ... از جمله‌ اين‌ آثار ديدني‌ و تاريخي‌ است ‌. استان‌ سمنان‌ اماكن‌ و بناهاي‌ مذهبي‌ و زيارتي‌ متعددي‌ را در خود جاي‌ داده‌ است ‌. مسجد سلطاني ‌، مسجد جامع ‌، مسجد تاريخانه‌ دامغان ‌، مسجد جامع‌ بسطام‌ و ... از آن‌ جمله‌ هستند . استان‌ سمنان‌ از نظر جاذبه‌هاي‌ طبيعي‌ يكي‌ از مناطق‌ جالب‌ توجه‌ ايران‌ است ‌. حواشي‌ رودخانه‌ها ، چشمه‌هاي‌ آب‌ معدني‌ و طبيعي ‌، تفرجگاهها ، جنگل‌ها و فضاهاي‌ سبز ، مناطق‌ حفاظت‌ شده ‌، قله‌ها و ارتفاعات ‌، غارها و جاذبه‌هاي‌ ويژه‌ كويري‌ از جمله‌ اين‌ عناصر زيباي‌ طبيعي‌ هستند . استان‌ سمنان‌ از لحاظ‌ آداب‌ و رسوم‌ و كنش‌هاي‌ فرهنگي‌ مردم ‌، كانون‌ گوناگوني ‌هاست ‌. انجام‌ مراسم‌ مربوط‌ به‌ اعياد ملي‌ و مذهبي ‌، ازدواج‌ و همسر گزيني ‌، سوگ‌ها و عزاهاي‌ خصوصي‌ و مذهبي‌ و ساير كنش‌هاي‌ فرهنگي‌ مردم‌ عليرغم‌ تفاوت‌هاي ‌محسوسي‌ كه‌ با ساير نقاط‌ با هم‌ دارند ، بسيار ديدني‌ و جالب‌ توجه‌ است ‌. اين‌ استان‌ مهد شعرا و دانشمنداني‌ همچون‌ منوچهري‌ دامغاني ‌، ابن‌ يمين‌ فرومدي ‌، فروغي‌ بسطامي ‌، يغمايي‌ جندقي‌ ، ذوقي‌ بسطامي‌ و عارفان‌ و دانشمنداني‌ چون‌ بايزيد بسطامي ‌، شيخ‌ ابوالحسن‌ خرقاني ‌، شيخ‌ علاءالدوله‌ سمناني ‌، شيخ‌ سكاك‌ و بي‌بي‌ منجمه‌ سمناني‌ بوده‌ است ‌. از مشاهير متاخر نيز مي‌توان‌ به‌ حاج‌ علي‌ سمناني ‌، فيض‌ سمناني‌ ، ذبيح‌ الله‌ صفا و علي‌ معلم‌ اشاره‌ كرد . از آداب‌ و رسوم‌ قابل‌ ذكر اهالي‌ استان‌ سمنان‌ مي‌توان‌ به‌ نپوشيدن‌ جامه‌ سياه‌ در هنگام ‌عزاداري‌ اشاره‌ كرد . اين‌ موضوع‌ ظاهراً نمايانگر انزجار مردم‌ اين‌ ديار از پرچم‌ سياه‌ عباسيان‌ است ‌. آب‌ و هواي‌ استان‌ سمنان‌ در نواحي‌ كوهستاني‌ سرد ، در دامنه‌ كوهها معتدل‌ و در حواشي‌ كوير گرم‌ است ‌. آب‌ و هواي‌ شهر دامغان‌ به‌ علت‌ وزش‌ بادهاي‌ شديد شمالي‌ و بارندگي‌هاي‌ ناشي‌ از بادهاي‌ نواحي‌ گرگان‌ و مازندران‌ زمستان‌هاي‌ سرد و تابستان‌هاي‌ معتدل‌ دارد . شهر سمنان‌ تابستان‌هاي‌ گرم‌ و زمستان‌هاي‌ معتدل‌ دارد . آب‌ و هواي‌ شاهرود در قسمت‌هاي‌ شمالي‌ سرد و در قسمت‌هاي‌ مركز معتدل‌ و در قسمت‌هاي‌ جنوبي‌ گرم ‌است ‌. شهر گرمسار تابستان‌هاي‌ بسيار گرم‌ و زمستان‌هاي‌ نسبتاً سرد و باراني‌ دارد . گرمسار در ناحيه‌ صحرايي‌ و خشك‌ قرار دارد .

استان قزوین

استان‌ قزوين‌ از نظر جغرافيايي ‌، مانند پلي‌ پايتخت‌ كشور را به‌ مناطق‌ شمالي‌ و غربي‌ كشور متصل ‌مي‌كند كه‌ طي‌ نيم ‌قرن‌ اخير به‌ يكي‌ از قطب‌هاي‌ مهم‌ توسعه‌ كشور تبديل‌ شده‌ است ‌. استان‌ قزوين‌ در سال‌ 1375 از استان‌ تهران‌ منفك‌ شد و همراه‌ با شهرستان‌ تاكستان‌ از استان‌ زنجان‌ به‌ عنوان‌ استان‌ قزوين‌ در تقسيمات‌ كشوري‌ جاي‌ گرفت ‌. شهرستان‌ قزوين‌ و تاكستان‌ محدوده‌ سياسي‌ - اداري‌ اين‌ استان‌ را تشكيل‌ مي‌دهند . در سال ‌1375 استان‌ قزوين‌ 968257 نفر جمعيت‌ داشته‌ است ‌. از اين‌ تعداد 11/57 درصد در نقاط‌ شهري‌ و 89/42 درصد در نقاط‌ روستايي‌ سكونت‌ داشته‌اند . نسبت‌ جنسي‌ جمعيت‌ استان‌ برابر 101 است‌ . استان‌ قزوين‌ از نظر موقعيت‌ طبيعي‌ به‌ دو بخش‌ كوهستاني‌ و دشتي‌ تقسيم‌ مي‌شود . منطقه‌ كوهستاني‌ آن‌ در شمال‌ استان‌ قرار دارد و دره‌هاي‌ البرز نيز در دامنه‌هاي‌ جنوبي‌ آن‌ كشيده‌ شده‌اند . آب‌ و هواي‌ استان‌ قزوين‌ در نواحي‌ شمال‌ سرد و در نواحي‌ جنوب‌ معتدل‌ است ‌. و لذا در نواحي ‌شمالي‌ زمستان‌ سرد و پربرف‌ با تابستان‌ معتدل‌ و در نواحي‌ دشتي ‌، زمستان‌ نسبتاً سرد و تابستان‌ گرم‌ دارد . قدمت‌ و سابقه‌ تاريخي‌ منطقه‌ قزوين‌ به‌ دوران‌ حكومت‌ مادها در قرن‌ نهم‌ پيش‌ از ميلاد مي‌رسد . در آن‌ زمان‌ ناحيه‌ قزوين‌ مورد تاخت‌ و تاز اقوام‌ مختلف‌ از جمله‌ ديالمه‌ طبرستان‌ قرار مي‌گرفت ‌. قزوين‌ در اوايل‌ دوران‌ اسلامي‌ محل‌ استقرار نيروهاي‌ فاتح‌ عرب‌ بود و در اوايل‌ دوره‌ صفوي‌ به‌ پايتختي‌ انتخاب‌ شد . در دوره‌ قاجار و معاصر نيز به‌ دليل‌ نزديكي‌ به‌ تهران‌ از كانون‌هاي‌ مهم‌ حكومتي‌ محسوب‌ مي‌شد . شخصيت‌هاي ‌برجسته‌ ادبي‌ و اجتماعي‌ مانند عبيد زاكاني ‌، علامه‌ قزويني ‌، علامه‌ دهخدا و عارف‌ قزويني‌ از شاعران‌ تواناي ‌دوران‌ مشروطيت‌ از اين‌ شهر برخاسته‌اند .

استان خراسان جنوبی

استان خراسان جنوبى ، با مساحتى معادل 90000 كيلومتر مربع در شرق ايران قرار دارد . اين استان از شمال به خراسان رضوى ، از شرق به كشور افغانستان ، از جنوب شرقى به استان سيستان و بلوچستان ، از جنوب غربى به استان كرمان و از غرب به استان يزد محدود مي باشد . خراسان جنوبى 4 شهرستان دارد كه عبارتند از : بيرجند ، قاينات ، سربيشه و نهبندان . براساس آخرين آمار (1375) جمعيت اين استان 600000 نفر برآورد شده است . خراسان جنوبى در گذشته بخشى از سرزمين قهستان (معرب كوهستان) بود . قهستان در گذشته به ولايات جنوب خراسان اطلاق مى شد ، كه از شمال شرق تا هرات و از غرب و جنوب تا كوير لوت و سيستان امتداد داشت و مركز آن «قاين» بود . در روايات اساطيرى بناى قهستان را به سام ابن نريمان نسبت داده اند و آن را بخشى از قلمرو فريدون پيشدادى مى دانند . در اين منطقه روستاهايى با نام هاى سلم آباد ، فريدون ، گيو و ... وجود دارند كه مؤيد اين روايات هستند . براساس كتيبه هاى به جا مانده از دوره هخامنشى و به گفته بعضى از مورخان يونانى ، قهستان سكونت گاه قوم ساگارت ، از اقوام آريايى بود . هرودوت مورخ يونانى مى نويسد : آن ها در رديف اقوام شرقى هستند و از سكنه ساتراپ چهاردهم هخامنشيان به شمار مى روند . از اواخر قرن پنجم هجرى قهستان به يكى از مراكز مهم فعاليت فرقه اسماعيليه به رهبرى حسن صباح تبديل شد . زيرا از آنجايى كه اين ناحيه از موقعيت مناسب اقليمى و طبيعى برخوردار نبود و مورد بى توجهى حكومت هاى مركزى بود ، براى فعاليت هاى فرقه اسماعيليه داراى شرايط مساعدى بود . لذا ، بعد از منطقه الموت ، قهستان به مهم ترين مركز فعاليت اسماعيليان تبديل شد ، كه قلمروى در حدود ترشيز (كاشمر) تا نه (نهبندان) را در برمى گرفت . صفويان ، كه به امر تجارت اهميت زيادى مى دادند ، باعث رونق و گسترش تجارت در اين منطقه شدند و همچنين امنيت نسبتاً پايدارى در آن حوالى ايجاد كردند . در آن زمان بيرجند ، كه قصبه اى بيش نبود به عنوان حاكم نشين قاينات برگزيده شد و خاندان اميريه علم كه خود را به حازم بن خزيمه منتسب مى كردند ، در رأس آن قرار گرفتند و بعدها در كليه تحولات صفحات شرقى و جنوب شرقى ايران نقش فعالى را ايفا نمودند . خراسان جنوبى تا 1383، بخشى از استان پهناور خراسان بود ، ولى در اين سال براساس تقسيمات جديد كشورى ، از آن منفك شد و خود مستقلاً به استان مجزايى تبديل گرديد . استان خراسان جنوبى ، ناحيه اى خشك و گرم است ، كه از نظر موقعيت طبيعى به دو منطقه كوهستانى و دشتى تقسيم مى شود . مناطق كوهستانى عمدتاً در شمال و شمال شرقى آن قرار دارند ، و مناطق دشتى و هموار آن در قسمت هاى جنوب ، غرب و جنوب شرقى قرار گرفته اند .  استان خراسان جنوبى جزو ناحيه گرم و خشك محسوب مى شود و بيش تر نواحى آن اقليمى خشك دارد و تنها نواحى كوهستانى آن از آب و هواى معتدل برخوردار است . آب و هواى استان را مى توان به شرح زير تقسيم بندى نمود : آب و هواى نيمه بيابانى معتدل ، كه مناطق شمالى و شمال شرقى استان را در برمى گيرد . آب و هواى گرم و خشك بيابانى ، كه مناطق جنوب و غرب استان را در برمى گيرد . بيش ترين درجه حرارت استان در تابستان ها 40 درجه سانتى گراد بالاى صفر و كم ترين آن در زمستان ها 10 درجه زير صفر است . متوسط بارندگى استان نيز در حدود 200 ميليمتر در سال است .